Medicijnverslaving kankercellen opgehelderd

Medicijnverslaving tumor opgehelderd

Kankercellen kunnen verslaafd raken aan de medicijnen die hen juist moeten uitroeien. Na jarenlang onderzoek ontdekte een onderzoeksteam, onder leiding van hoogleraar Daniel Peeper van het Antoni van Leeuwenhoek, hoe deze verslaving ontstaat. Deze kennis is belangrijk voor de ontwikkeling van nieuwe kankerbehandelingen.

Verslaving tegen tumoren gebruiken

Een grote uitdaging in de zorg voor patiënten is dat tumoren vaak resistent worden tegen de behandeling. Soms gaat het nog een stap verder en raken de kankercellen verslaafd aan de medicijnen. Onderzoek liet zien dat dit ook tégen de tumoren kan worden gebruikt: als ze plotseling geen medicijnen meer krijgen, gaan de verslaafde kankercellen dood.

Zo werkt de verslaving

Het onderzoeksteam van Daniel Peeper bestudeerde hoe we deze achilleshiel kunnen uitbuiten. Ze onderzochten hiervoor melanoomcellen (melanoom is een agressieve vorm van huidkanker) die zowel resistent als verslaafd waren aan hun kankerbehandeling. De onderzoekers richtten zich op de verslaafde cellen die het stoppen van de medicijnen wél overleefden. Zo ontdekten ze een zogeheten signaalroute die essentieel is voor medicijnverslaving. Peeper: "Het is interessant dat alle resistente tumorcellen die we bestudeerden precies ditzelfde mechanisme van medicijnverslaving gebruikten, onafhankelijk van de manier waarop ze resistent werden."

Tweede behandeling

Uit het onderzoek bleek dat de cellen die overleefden, kunnen ‘afkicken’. Dit gebeurde als de signaalroutes werden omgegooid. "Daarom denken we dat we direct moeten doorgaan met een andere behandeling", zegt Peeper. "We begrijpen nu hoe kankercellen hun verslaving kunnen terugdraaien. Op basis daarvan bepalen we de beste tweede behandeling, een zogenaamde alternerende therapie."

Vervolgonderzoek

Het team is alvast begonnen met onderzoek naar deze alternerende behandeling. De combinatie van de plotselinge afwezigheid van het eerste medicijn en het beginnen van een tweede behandeling blijkt effectiever dan alleen het stoppen van de eerste behandeling. Peeper: "Dit proof-of-principle-experiment laat zien hoe effectief deze alternerende behandelingen kunnen zijn."

Dit onderzoek werd financieel gesteund door KWF Kankerbestrijding en de European Research Council.