Wie krijgt er uitzaaiingen van een melanoom? Een kunstmatig intelligentie voorspelmodel (IMPROVE studie)

Elk jaar worden in Nederland zo’n 7000 gevallen van melanoom vastgesteld, waarvan het merendeel in een beginnend stadium. Daardoor is de prognose bij veel van zulke kleine melanomen goed. Maar het komt toch nog geregeld voor dat de kanker kans heeft gekregen om uit te zaaien. Van de ongeveer 800 patiënten die jaarlijks overlijden aan melanoom, heeft iets minder dan de helft de diagnose melanoom in vroegtijdig stadium gekregen.
Voor deze hoog-risico groep zijn effectieve behandelingen beschikbaar (zoals immunotherapie), maar het is niet realistisch om elke vroegstadium melanoompatiënt te behandelen met immunotherapie. Dat zou voor enorme overbehandeling zorgen; bovendien is immunotherapie duur en niet geheel zonder bijwerkingen. Daarom is er enorme behoefte aan een manier om snel na de diagnose vast te kunnen stellen wat de kans op uitzaaiing is.

Doel van het onderzoek

Doel van dit onderzoek is dan ook om het mogelijk te maken dat patiënten met een hoog uitzaaiingsrisico goed kunnen worden geïdentificeerd. Daarbij mikken de onderzoekers erop om te komen tot een test die toepasbaar is in elk ziekenhuis met standaard apparatuur.

Plan van aanpak

Er zijn weinig dunne melanomen beschikbaar voor wetenschappelijk onderzoek naar uitzaaiingen. Maar de onderzoekers hebben voor dit project de beschikking over 175 dunne melanomen van patiënten die later toch uitzaaiingen kregen én 175 controles (soortgelijke melanomen die niét uitzaaiden). 

De onderzoekers gaan deze melanomen tot op moleculair genetisch niveau uitpluizen, om de geheimen van het DNA te ontrafelen. Daarnaast maken ze gedigitaliseerde microscopische beelden van alle melanomen, zodat ze deze met behulp van kunstmatige intelligentie kunnen analyseren. Door deze microscopische en DNA-analyses te combineren met behandelgegevens (hoe zijn deze patiënten behandeld, hoe is het later met hen vergaan), ontstaat een schat aan data die kan worden gebruikt om een voorspellingsmodel te vormen waar nieuwe patiënten met dunne melanomen baat bij gaan hebben. 

Relevantie voor de patiënt

Het voorspellende model wordt na afloop van het project doorontwikkeld tot een test die in elk ziekenhuis uitgevoerd kan worden. Een klinische testfase kan binnen 2 jaar na afloop van dit project worden verwacht.
Daarmee kan dit onderzoek diagnostiek en behandeling op maat mogelijk maken voor patiënten met een vroeg stadium melanoom, en de overleving van deze ziekte verbeteren.