Verbeteren van de behandeling van alvleesklierkanker door het remmen van DNA-reparatie en het versterken van de immuunrespons

A.     Achtergrond en probleemstelling
Alvleesklierkanker is één van de meest dodelijke vormen van kanker omdat hier nog steeds geen effectieve behandeling voor bestaat. Omdat dit type kanker pas vaak in een (te) laat stadium wordt ontdekt, is het niet goed mogelijk om dit chirurgisch te behandelen. De enige mogelijkheid is dan toediening van chemotherapie, maar hier treedt helaas vaak snel resistentie tegen op. Met immunotherapie wordt daarnaast getracht om alvleesklierkankercellen door het immuunsysteem te laten verwijderen, maar hiermee is nog niet veel succes geboekt.

B.     Onderzoeksrichting/voorgestelde oplossing
Wij hebben recent een techniek ontwikkeld om met behulp van mini-orgaantjes (zogeheten ‘organoïden’), gekweekt vanuit kankercellen van patiënten, de groei en fysiologie van alvleeskliertumoren na te bootsen in het lab. In dit project stellen we voor om hiermee op zoek te gaan naar een betere behandeling van alvleesklierkanker, door te focussen op twee nieuwe, maar veelbelovende vormen van kankertherapie: DNA-reparatie- en immunotherapie.

C.     Relevantie
KWF heeft onder andere tot doel om kanker te voorkomen en een betere behandeling van kanker mogelijk te maken. Eén manier om deze doelen te verwezenlijken, is door te begrijpen welke cellulaire processen kankercellen beschermen tegen therapie. Zo  kan worden onderzocht hoe een kankercel het beste bestreden kan worden, hetgeen zal leiden tot de ontwikkeling van nieuwere en betere interventies. Een groot probleem van de huidige chemotherapeutische behandelingen is dat deze vaak niet effectief blijven. Immunotherapie is een veelbelovende nieuwe behandelingsvorm, maar helaas ook niet altijd effectief tegen alle typen kanker. Daarom is de kennis opgedaan in dit project belangrijk om (betere) manieren te ontwikkelen om de efficiëntie van zowel traditionele vormen van chemotherapie als immunotherapie behandelingen te vergroten.

D.     Onderzoeksvragen
We willen onderzoeken of het remmen van DNA-reparatie kankercellen gevoeliger maakt voor chemotherapie. Daarnaast het willen we onderzoeken of veroorzaken van DNA-schade kankercellen gevoeliger maakt voor immunotherapie.

E.      Onderzoeksopzet
Het project bestaat uit twee delen, die door twee samenwerkende promovendi worden uitgevoerd. Het eerste deel onderzoekt DNA-reparatie-therapie en het tweede deel immunotherapie. Het onderzoek zal worden uitgevoerd met behulp van celbiologische en genetische technieken, door een samenwerking van de afdelingen Moleculaire Genetica en Longgeneeskunde van het Erasmus MC.

F.      Verwachte uitkomsten
We verwachten goed uit te kunnen zoeken op welke manieren alvleeskliertumoren gevoeliger gemaakt kunnen worden voor de huidige meest geavanceerde soorten antikankerbehandelingen.

G.     Omschrijving stappen nodig om resultaat te implementeren
Onze resultaten zullen bekend worden gemaakt door middel van vrij toegankelijke wetenschappelijke publicaties en presentaties op wetenschappelijke congressen. Daarnaast werken onze afdelingen samen met artsen, oncologen en clinici binnen Erasmus MC en daarbuiten en vindt regelmatig patiëntgebonden wetenschappelijk onderzoek op onze afdelingen plaats. In het Erasmus MC werken we samen met de afdeling Marketing en Communicatie voor het communiceren van resultaten en met de Technology Transfer Office voor verdere valorisatie en validatie van behaalde resultaten voor vervolgonderzoek. Onze laboratoria nemen ook actief deel aan de BSc en MSc opleidingen Nanobiology en Molecular Medicine van Erasmus MC en TU Delft, waarin we opgedane kennis uit het lab verwerken in het onderwijsmateriaal dat we studenten aanbieden.