Het vinden van de slimste bloedmeting voor vroege detectie van nieuwe of resterende darmkanker

A.     Achtergrond en probleemstelling
Bij darmkanker patiënten kunnen tumor-specifieke DNA fragmenten in het bloed (ctDNA) gebruikt worden om aan te tonen dat er na een operatie nog resterende ziekte aanwezig is. Tot op heden wordt voor deze bloedtest meestal gebruik gemaakt van al aanwezige informatie verkregen uit het tumorweefsel. Dit betekent dat voor iedere patiënt een aparte bloedtest ontwikkeld moet worden. Dit type test is daarnaast niet toepasbaar voor de tijdige ontdekking van nieuwe tumoren.

B.     Onderzoeksrichting/voorgestelde oplossing
De doelstelling van ons onderzoek is om een test te ontwikkelen die gebruikt kan worden voor detectie van zowel resterende als nieuwe darmkanker zonder dat er tumorweefsel nodig is, door gebruik te maken van algemene eigenschappen van het ctDNA.

C.     Relevantie
Het nieuwe aan dit onderzoek is dat wij gebruik gaan maken van al verzamelde bloedsamples van patiënten met uitgezaaide darmkanker (waarin relatief veel ctDNA aanwezig is) om een test te ontwikkelen die in alle darmkanker patiënten ctDNA kan meten. Vervolgens zullen wij onderzoeken of deze bloedtest gebruikt kan worden om:
1) resterende ziekte na operatieve verwijdering van de tumor te detecteren. Dit kan helpen om over- en onderbehandeling te voorkomen.
2) de huidige belastende surveillance programma’s gericht op vroeg-detectie van darmkanker in mensen met een genetische predispositie (Lynch syndroom) te verbeteren. Dit zal de kans op genezing verhogen, waardoor behandelkosten afnemen en arbeidsmarktparticipatie toeneemt.

D.     Onderzoeksvragen
1) Welke combinatie van algemene ctDNA eigenschappen maakt het mogelijk om in alle darmkanker patiënten ctDNA te kunnen meten?
2) Kunnen we met deze combinatie zowel resterende - als nieuwe ziekte meten?

E.      Onderzoeksopzet
Stap 1:  We gebruiken al beschikbare bloedsamples van patiënten met levermetastases met een bekende ctDNA hoeveelheid om onze test te ontwikkelen en zullen vervolgens evalueren of de test resterende ziekte na operatie kan opsporen.
Stap 2: We verzamelen bloed bij mensen met het Lynch syndroom op het moment dat er een tumor wordt gevonden om te onderzoeken of onze bloedtest in staat is om nieuwe ziekte tijdig op te sporen.

F.      Verwachte uitkomsten
Een bloedtest die zonder voorkennis gebruikt kan worden om zowel resterende als nieuwe darmkanker op te sporen.

G.     Omschrijving stappen nodig om resultaat te implementeren
De volgende stap betreft prospectieve klinische validatie om te bepalen of onze bloedtest:
1) het klinische beloop kan verbeteren in patiënten met resterende ziekte na operatie.
2) de surveillance verbetert en eventueel (deels) de colonoscopie kan vervangen in mensen met Lynch syndroom.
Prospectieve validatie zal 4-6 jaar in beslag nemen waardoor deze bloedtest over 8-10 jaar onderdeel zou kunnen worden van de klinische praktijk.