Ruim 2,6 miljoen voor publiek-privaat kankeronderzoek

handen schudden teamwork samenwerking

Academische wetenschappers gaan samen met bedrijven uniek onderzoek doen naar de behandeling van zenuwpijn na chemotherapie, beeldgestuurde chirurgie bij prostaatkanker, precisiebestraling bij uitgezaaide kanker en een nieuwe methode om kankereiwitten uit te schakelen. KWF investeert 2,66 miljoen euro in het academische deel van deze publiek-private partnerschappen die bijdragen aan een beter leven met en na kanker.

De 4 innovatieve krachtenbundelingen worden gefinancierd met PPS-toeslag die Health~Holland, Topsector Life Sciences & Health, beschikbaar stelt aan KWF ter stimulering van publiek-private samenwerkingen.

Aanmoedigingspremie voor publiek-private samenwerkingen

De PPS-toeslag is een initiatief van de rijksoverheid binnen het Nederlandse topsectorenbeleid, bedoeld om de Nederlandse kenniseconomie te stimuleren. De hoogte van de toeslag wordt jaarlijks berekend aan de hand van de investeringen die KWF doet in kankeronderzoek. KWF mag het overheidsgeld in eigen beheer besteden aan impactvolle publiek-private samenwerkingen binnen het oncologisch onderzoek, passend bij de Kennis- en Innovatieagenda (KIA) 2020-2023.

De meerwaarde van bedrijven

Met de PPS-toeslag financiert KWF de academische partijen binnen de publiek-private samenwerking. De private partners leveren een eigen financiële en/of personele bijdrage. Ook vervullen ze een actieve rol in het project. Deze betrokkenheid heeft veel meerwaarde, want bedrijven zijn vaak onmisbaar om academische ontdekkingen door te vertalen naar een concreet toepasbaar eindproduct. Ondernemingen hebben veel commerciële, juridische en regulatoire kennis in huis en beschikken over de benodigde financiële, technologische en infrastructurele middelen om een vinding daadwerkelijk beschikbaar te maken voor patiënten.

KWF zet de PPS-toeslag in op de volgende projecten:

  • 2STOPPAIN

Titel: It takeSTwOto tango: fusion Proteins of cytokines to treat and Prevent chemotherApy-Induced Neuropathy
Projectleider: dr. Niels Eijkelkamp
Publieke instelling: UMC Utrecht
Private partij: Synerkine Pharma B.V.
Projectbudget: €761.238,00

Chemotherapie kan pijnzenuwen beschadigen en leiden tot ernstige, langdurige pijnklachten. Deze bijwerking heet chemotherapie geïnduceerde neuropathie (CIPN). Cytokinen (stofjes die een rol spelen bij immuunreacties) beschermen tegen deze zenuwschade. Uit eerder onderzoek blijkt dat koppeling van 2 verschillende cytokinen het beschermende effect versterkt.

Het doel van het onderzoek 2stoppain is achterhalen wat de optimale cytokinencombinatie is om pijnzenuwen te beschermen, zonder de kankerbehandeling te beïnvloeden. Synerkine Pharma zal deze combinatie vervolgens doorontwikkelen tot een effectief medicijn tegen CIPN.

  • HYBRID PSMA

Titel: Integrated fluorescence-and radioguidance during PSMA-targeted prostate cancer surgery
Projectleider: prof. dr. Fijs van Leeuwen
Publieke instellingen: LUMC (hoofdinstituut) & Antoni van Leeuwenhoek (partner)
Private partijen: Surgiceye, Crystal Photonics & DSD Pharma GmBH
Projectbudget: €215.075,00

Een van de standaardbehandelingen bij prostaatkanker is (robotgeassisteerde) prostaatverwijdering. Helaas blijft na deze ingreep soms toch nog een deel van de tumor achter of is een uitgebreide lymfeklierverwijdering nodig.

Het doel van het onderzoek HYBRID PSMA is het verbeteren van de precisie van de operatie door een combinatie van twee nieuwe technieken: radiogeleide chirurgie en fluorescentiegeleide chirurgie.

Bij radiogeleide chirurgie wordt een radioactieve zoekstof (tracer) ingespoten die zich hecht aan kankerweefsel. Met een stralingsdetector (gammaprobe) is in beeld te brengen of de tumor volledig is verwijderd en of er lymfeklieruitzaaiingen zijn. Bij fluorescentiegeleide chirurgie krijgen kankercellen een kleurtje met een fluorescente stof. Zo is beter te zien wat verwijderd moet worden.  

De onderzoekers maken gebruik van de flexibele gammaprobe DROP-IN waarmee ze nauwkeurig kunnen navigeren. Om radiogeleide en fluorescentiegeleide chirurgie tegelijkertijd toe te passen, is een nieuwe tracer ontwikkeld waaraan een fluorescente én radioactieve stof gekoppeld zijn.

  • TARGETER

Titel: Target characterization with MRI/PET for MRI-guided radiotherapy of metastatic disease
Projectleider: dr. ir. Casper Beijst
Publieke instelling: UMC Utrecht
Private partijen: Philips Medical Systems Nederland BV & Tesla Dynamic Coils
Projectbudget: €477.500,00

Precisiebestraling kan een doorbraak betekenen voor de behandeling van uitgezaaide kanker. Met eerdere steun van KWF en Alpe d’HuZes is de MRI-versneller ontwikkeld, een MRI en bestralingsapparaat ineen. Hiermee is heel precies te bestralen, maar de MRI kan de minuscule, vaak bewegende uitzaaiingen niet goed genoeg in beeld brengen. Dit is wel mogelijk met PET, een techniek die kankercellen zichtbaar maakt met radioactieve stoffen.

Het doel van het onderzoek TARGETER is het ontwikkelen van een MRI/PET-systeem dat uitzaaiingen en hun bewegingen nauwkeurig in beeld brengt. De combinatie van MRI/PET en MRI-versneller maakt het mogelijk om uitgezaaide kanker beter te behandelen waardoor patiënten langer leven en minder bijwerkingen ondervinden.

  • SureTACs

Titel: Targeted surface removal of transmembrane proteins in cancer
Projectleider: prof. dr. Madelon Maurice
Publieke instellingen: UMC Utrecht (hoofdinstituut) & Oncode Institute (partner)
Private partij: Laigo Bio B.V.
Projectbudget: €1.204.872,36

Eiwitten zijn de bouwstenen van alle lichaamscellen. Ook kankercellen hebben eiwitten nodig om te groeien en te overleven. Veel behandelingen zijn gericht op het remmen van kankerspecifieke eiwitten. Ondanks goede resultaten hebben zulke remmende behandelingen ook nadelen, zoals ernstige bijwerkingen en een beperkte werkingsduur. Bovendien zijn niet alle eiwitten gevoelig voor deze aanpak.

Onderzoekers van het UMC Utrecht en Oncode Institute hebben een nieuwe technologie ontwikkeld om deze eiwitten door de cel te laten afbreken in plaats van alleen te remmen. Deze technologie, SureTACs (‘Surface removal Targeting Chimeras’) genaamd, heeft veelbelovende resultaten laten zien in het laboratorium.

Het doel van het onderzoek is meer inzicht te krijgen in de werking van SureTACs. Hoe breken SureTACs kankerspecifieke eiwitten af? Welke SureTACs werken het beste tegen welke eiwitten? Hoe kan de effectiviteit verhoogd worden? De antwoorden op deze vragen zullen een startpunt zijn voor Laigo Bio B.V. (een jonge start-up) voor de ontwikkeling van nieuwe kankerbehandelingen met mogelijk een langere werkingstijd en minder bijwerkingen.