3D-navigatieplatform: een slimme gids voor nauwkeurig opereren bij prostaatkanker
Dr. Lisanne de Boer is een onderzoeker bij het Antoni van Leeuwenhoek. Zij ontvangt financiering van Alpe d'HuZes/KWF om gericht de chirurgische behandeling van prostaatkanker te verbeteren. Het doel is om chirurgen met behulp van visuele technieken te informeren wanneer zij zich (te) dicht bij het tumorgebied bevinden. Via een 3D-navigatieplatform kan Lisanne laten zien hoeveel weefsel de chirurgen moeten verwijderen om de tumor volledig weg te nemen, zonder schade aan omliggende weefsels.
Lisanne de Boer studeerde Technische Geneeskunde in Enschede. Haar moeder vond de studie door te googelen op 'technisch' en 'geneeskunde'. Tijdens haar studie leerde zij een brug te slaan tussen technici en medici. Lisanne: "Ik leerde welke problemen artsen in de praktijk tegenkomen en welke technische oplossingen wel of niet kunnen werken. Ik ben geen totale medicus of technicus, maar ik kan wel met beide partijen praten om zo tot oplossingen te komen." Lisanne schreef met haar team een KWF-aanvraag voor het verbeteren van de chirurgische behandeling van prostaatkanker en ging na goedkeuring van start.
3D-navigatieplatform
"Met het geld van de donateurs van Alpe d’HuZes/KWF kijken we of we de chirurgische behandeling van prostaatkanker kunnen verbeteren." Lisanne en haar team willen de chirurg tijdens de operatie vertellen wanneer hij (te) dicht in het gebied van een tumor zit en dat hij dan moet oppassen. " Voorafgaand aan de operatie wordt een 3D-model gemaakt van de prostaat, de tumor en het omliggende weefsel. Het model laten we zien op het beeld van de Da Vinci robot, een hightech machine waarmee de chirurg de operaties uitvoert. Dat wordt allemaal gedaan met het navigatieplatform. Als de chirurg eenmaal in dit gebied aan het opereren is kunnen twee optische technieken gebruikt worden om verschillende weefsels nauwkeurig te onderscheiden. Dit zijn Diffuse Reflectie Spectroscopie (DRS) en Fluorescentie Lifetime Imaging (FLIm). Deze technieken werken op verschillende manieren en dringen op verschillende diepten in de weefsels door. Je kunt hierdoor een goed beeld krijgen van de verschillende weefseltypes die dicht bij de tumor liggen."
Samenwerking
Het onderzoek is een samenwerking tussen een heel team van specialisten. Lisanne: "Er zijn veel mensen betrokken bij het onderzoek, zoals promovendi, postdocs en prostaatchirurgen. Ook de radioloog speelt een belangrijke rol. Hij helpt ons helpt bij het maken van het 3D-model door de verschillende weefsels op de beelden aan te wijzen. Daarnaast zijn de mensen van de pathologie ook van belang, omdat zij moeten bepalen welk weefsel tumor is. De OK-assistenten dragen ook bij aan het onderzoek door het inbrengen van de katheter en de ‘probe’ (een chirurgisch apparaat), die de chirurg bedient. Technici helpen met het 3D-navigatieplatform. Daarnaast wordt een hele belangrijke bijdrage geleverd door patiënten die mee willen doen aan ons onderzoek. Zonder patiënten, geen onderzoek."
Extra handelingen voorkomen
Tijdens de operatie zal de patiënt niets merken van het onderzoek, maar na afloop zal het resultaat hopelijk beter zijn. “Door het geven van meer informatie aan de chirurg tijdens de operatie, hopen we te voorkomen dat er tumorweefsel achterblijft, wat anders zou kunnen leiden tot radiotherapie of hormonale therapie. Dit kan leiden tot minder comfort en kwaliteit van leven voor de patiënt. We hopen dat deze technieken kunnen helpen om deze extra handelingen te voorkomen en de chirurgie te verbeteren.”
Alpe d’HuZes
Lisanne heeft een zeer warm hart voor de mensen die de Alpe d’Huez op gaan om geld in te zamelen voor kankeronderzoek. "Ik ben zelf een fervent fietser," zegt Lisanne lachend: "Ik vind het mooi dat zoveel mensen op deze manier ons werk mogelijk maken." Deelname aan Alpe d’HuZes staat nog op haar to-do-lijstje. "Mijn vader is overigens wel 5 keer naar de top geweest. Hij is een wielrenner en ging met pensioen en droeg op deze manier zijn steentje bij aan ons werk."
Lisanne besluit: "Het is fijn dat wij met geld van de donateurs en deelnemers van Alpe d’HuZes ons onderzoek mogen doen."
